Przedsiębiorcy często rozpoczynają swój biznes, zakładając jednoosobową działalność gospodarczą (dalej: j.d.g.). Forma ta, wybierana ze względu na swoją prostotę, jest w wielu przypadkach najlepszym wyborem na start. Niemniej jednak, co jest dobre i korzystne na początku, niekoniecznie musi takie pozostać na zawsze.
Z rozwojem biznesu pojawiają się nowe potrzeby, chociażby:
- zabezpieczenia swojego majątku;
- ograniczenia ryzyka prowadzonej działalności;
- pozyskania inwestora czy wspólnika;
- sprzedaży przedsiębiorstwa;
- zabezpieczenia sukcesji przedsiębiorstwa.
Wtedy okazuje się, że jednoosobowa działalność gospodarcza niekoniecznie odpowiada tym potrzebom. Co można wtedy zrobić?
Z niniejszego artykułu dowiesz się:
- Jak można przejść z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)? Kiedy warto się przekształcić?
- Co oznacza przekształcenie i czym się różni od założenia nowej spółki?
- W jaki sposób przekształcić jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o.o.?
Jak można przejść z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z o.o.? Kiedy warto się przekształcić?
Jedną z możliwości zmiany organizacyjnej prowadzonej firmy jest przekształcenie j.d.g. w spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną). W niniejszym artykule skupimy się na sp. z o.o.
Decyzja o przekształceniu przedsiębiorstwa powinna zostać przemyślana i zaplanowana. Korzystna będzie wtedy, gdy będzie odpowiadała potrzebom przedsiębiorcy. Działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki z o. o. różni się od jednoosobowej działalności gospodarczej.
Zasadniczą korzyścią, jaka płynie z tej formy, jest:
- ograniczenie ryzyka niepowodzeń gospodarczych,
- ochrona majątku prywatnego wspólnika,
- łatwość zbywania udziałów w przedsiębiorstwie,
- możliwość zaplanowania sukcesji.
Niestety przejście na tę formę nie będzie wiązało się tylko z oczywistymi korzyściami, ale również ograniczeniami. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że spółka ma swój odrębny majątek i pieniędzy ze spółki nie wypłaca się w tak prosty sposób, jak przy jednoosobowej działalności gospodarczej. Ponadto spółka z o.o. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), wymaga prowadzenia ksiąg rachunkowych, składania sprawozdań finansowych itd. Przed podjęciem decyzji o przekształceniu warto zatem przeanalizować swój biznes i sprawdzić chociażby, jak taka zmiana przełoży się na obciążenie podatkowe.
Co oznacza przekształcenie i czym się różni od założenia nowej spółki?
Przy przekształceniu przedsiębiorcy w spółkę kapitałową dochodzi do zmiany formy prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową. Zatem do dnia przekształcenia przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a od dnia przekształcenia staje się jedynym wspólnikiem spółki z o.o. Dniem przekształcenia jest zaś dzień wpisu spółki do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego). Przekształcenie wymaga dokonania pewnych zmian organizacyjnych (zwłaszcza księgowych), ale może być uznane za płynne przejście pomiędzy jedną a drugą formą.
Nowo powstała spółka jest kontynuatorem praw i obowiązków przedsiębiorcy. Z chwilą przekształcenia spółka staje się zatem z mocy prawa (bez konieczności dokonywania zmian, cesji) stroną wszystkich dotychczasowych umów, w tym umów o pracę z pracownikami. Ponadto majątek przedsiębiorstwa staje się majątkiem spółki.
Co istotne, zachowane zostają niemal wszystkie dotychczasowe:
- koncesje,
- zezwolenia,
- ulgi oraz
- uprawnienia wynikające z decyzji administracyjnych (wyjątki mogą wynikać tylko z przepisów szczególnych).
Ta kontynuacja praw i obowiązków jest jedną z głównych zalet przekształcenia j.d.g. w spółkę z o.o. Odróżnia to ją od innych form rozpoczęcia działalności w ramach spółki, tj. założenia nowej spółki i wniesienia do niej przedsiębiorstwa aportem czy założenia nowej spółki i stopniowego wygaszania starej działalności gospodarczej na rzecz nowej.
W jaki sposób przekształcić j.d.g. w spółkę z o.o.?
I ETAP
Dla przekształcenia j.d.g. w spółkę z o.o., ustawodawca przewidział sformalizowaną procedurę. Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:
- sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
- złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
- powołania członków organów spółki przekształconej;
- zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
- dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Pierwszy etap procedury wymaga przygotowania dokumentów prawnych i księgowych. Niezbędny będzie plan przekształcenia i załączniki do niego:
- projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
- projekt aktu założycielskiego (statutu),
- wycena składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego,
- sprawozdanie finansowego sporządzonego dla celów przekształcenia.
II ETAP
Posiadając projekt planu przekształcenia i załączników do niego, należy udać się do notariusza. Plan przekształcenia musi bowiem zostać sporządzony w formie aktu notarialnego. Sam plan przekształcenia obligatoryjnie musi zawierać ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy. Wartość bilansowa dla celów przekształcenia oznacza sumę aktywów netto przedsiębiorcy. Wyznacza się ją na podstawie wyceny składników majątku (aktywów i pasywów) sporządzanej najczęściej na koniec miesiąca. Pamiętać zatem należy, że sporządzenie planu przekształcenia w formie aktu notarialnego musi koniecznie odbyć się w miesiącu następnym.
Przykładowo, jeżeli wartość bilansowa została wyznaczona na dzień 31 marca, sporządzenie planu przekształcenia musi mieć miejsce najpóźniej 30 kwietnia.
III ETAP
Kolejnym etapem jest badanie planu przekształcenia j.d.g. pod kątem poprawności i rzetelności przez biegłego rewidenta. W tym celu należy wystąpić z wnioskiem do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego i zlecenie mu badania. Sąd wyznacza biegłego z listy biegłych sądowych.
Niemniej jednak można wnosić również o wyznaczenie konkretnego biegłego. Wskazanie „własnego” biegłego jest korzystne z dwóch powodów: można z biegłym wcześniej porozumieć się odnośnie do wysokości jego wynagrodzenia (w przypadku biegłego z listy kwotę wynagrodzenia ustala sąd rejestrowy) oraz ustalić przybliżoną datę wykonania opinii (biegły wyznaczony przez sąd ma co do zasady termin 2 miesięcy). Do wniosków o powołanie konkretnego biegłego sąd zazwyczaj się przychyla.
IV ETAP
Po sporządzeniu przez biegłego rewidenta opinii, konieczna jest kolejna wizyta u notariusza celem sporządzenia oświadczenia o przekształceniu i zawarcia aktu założycielskiego spółki z o.o. Oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy powinno określać co najmniej: typ spółki, w jaki zostaje przekształcony przedsiębiorca, wysokość kapitału zakładowego, zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane, nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.
Kapitał zakładowy spółki z o.o. musi wynosić co najmniej 5000 zł. Prawa przyznane osobiście przedsiębiorcy to np. prawo pierwszeństwa nabycia udziałów, prawo powoływania i odwoływania członków zarządu. Akt założycielski spółki z o.o., zawierany dla celów przekształcenia, to dokument zbliżony do tego, który zawiera się zawiązując spółkę z o.o. w zwykłym trybie.
V ETAP
Ostatnim etapem przekształcenia jest złożenie do sądu rejestrowego (KRS) wniosku o wpis przekształcenia. Obecnie można tego dokonać wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych. Przekształcenie następuje z chwilą wpisu przekształcenia do rejestru. Z uwagi na konieczność zmian w księgowości warto zawnioskować o dokonanie wpisu w konkretnej dacie, żeby dzień przekształcenia nie był zaskoczeniem. Na końcu należy wykreślić działalność gospodarczą z ewidencji.
Z datą przekształcenia powstaje spółka z o.o., której zostaje nadany nowy NIP i REGON. Należy pamiętać, że przez okres 3 lat przedsiębiorca przekształcony odpowiada solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania związane z prowadzoną działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia.
Przekształcenie j.d.g. w spółkę z o.o. może się wydawać skomplikowane. Jeżeli więc potrzebujesz profesjonalnej pomocy przy przekształceniu – zapraszam do kontaktu.